www.kriminoloji.com
SUÇ
NEDENLERİ
Prof.Dr.
R. Füsun SOKULLU-AKINCI[1]
© www.kriminoloji.com 2002
GENEL OLARAK:
Suçun
açıklanmasında, nedenlerinin ortaya konulmasında sübjektif ve objektif
nitelikte bazı yaklaşımlar bulunmaktadır. Suç teorileri neredeyse suç kadar
eskidir. İlk suç teorisi, mağarasına hırsız giren, en değerli sopası çalınan
insanca ortaya atılmıştır. “Niçin” diye sormuştur. “Neden ben?”. Suçun daha
bilimsel bir açıklaması daha sonra dinler tarafından yapılmıştır. Tanrının
kanunlarının ihlali üzerinde durulmuş ve suç ile günah aynı anlamı ifade
edilmiştir.
1700 ve
1800’lerde, insanlar arası ilişkilerin üstünde duran Voltaire, Rousseau gibi
sosyal felsefecilere göre suç ahlaki bir konu idi. Özgür irade, özgür seçim ve
hedonizm kavramları bu dönemde ortaya çıktı. Toplumsal sözleşme kavramı, yani,
daha büyük sayıdaki insanın özgürlüğünün koruyabilmesi için, bireylerin özgürlüklerinden
fedakarlık etmeleri gerektiği ortaya atıldı. Buna klasik okul denildiği
görülmüştür.
Buna karşın, 18.
yüzyılda, determinizm kavramını ortaya atan pozitivist okul çıktı. Lombroso,
Garofalo ve Ferri’nin önderliğini yaptığı bu okul, daha sonra Şikago Okulu
suçlu davranışı açıklayan çağdaş teorilerden pek çoğunu değişik şekillerde
etkilemiştir.
Suçlu davranışı
farklı temellere dayandıran pek çok teori olmasına rağmen, bunların hepside
yandaş bulabilmiştir. Bunun nedeni basittir: Bunların hepsi bir bakıma
doğrudur, hepsi gerçeklere dayanan bazı bulguları ortaya koymaktadır. Bu
teorilerin tümü suçlu davranışı açıklamaya, suçun nedenlerini ortaya koymaya
yöneliktir. Suçun önlenmesi ve kontrolü konuları ise ihmal edilmiştir. Kriminoloji
alanında yapılması gereken en önemli çalışma, suçun önlenmesi ve suçluların
ıslahı konularında somut ilkelerin ortaya konulması olmalıdır.
Suçun nedenlerini
açıklayan suç teorilerini dört genel kategori altında inceleyeceğiz.
A) Biyolojik
B) Psikolojik
C) Sosyolojik
D) Sosyo-psikolojik teoriler.
DİPNOTLAR: