www.kriminoloji.com

 

 

SUÇ TASNİFLERİ

 

 

 

 

 

 

Erol TUTAR

© www.kriminoloji.com 2002

 

 

 

         Ceza Kanunları suçları çeşitli kısımlara ayırmaktadır. Bu tasnifler hukuk tekniği bakımından bazı faydaları karşılamaktadır. Söz konusu  tasnifler yapılırken ölçü olarak suçu işleyenin kişiliği yada suçluyu söz konusu suçları işlemeğe yönelten sebep ve etmenler ele alınmış değildir. Öyleyse suç olayını izah ile görevli bulunan Kriminolojinin, suçları kendi maksadı itibariyle, ayrıca ele almak suretiyle tasniflere tâbi tutması gerekir[1].  

Suçların tasniflerini yapanlar tarafından suçlar, faillerinin maksatları, saikleri, toplum tarafından suça karşı gösterilen tepkinin niteliği ve şiddeti bakımından tasniflere tâbi tutulmuştur. Suçların tasnifi çok değişik şekillerde yapılabilir. Biz burada birkaç suç tasnifini inceleyelim.

1)      Faillerin maksatları bakımından suçların tasnifi: Bu hususta yapılmış bir tasnif misaline Bonger’de rastlıyoruz.

Bonger suçları, faillerinin saikleri itibarı ile su sınıflara ayırmıştır[2]: Ekonomik suçlar, cinsel suçlar, siyasî suçlar, sair suçlar (bu suçlar özellikle öcalma saiki ile işlenen suçlardır). Oysa, hiçbir suç tek saike bağlanamaz. Meselâ cinsel bir suçun şehevî saik yerine sırf öcalma saiki ile işlenmesi pekâlâ mümkündür. Görülüyor ki sırf tek saike dayanarak yapılan bir tasnif tatmin edici olmaktan uzaktır[3].

Yine bu hususta diğer bir tasnif misâlini Gillin vermiştir. Gillin, suçları şu kategorilere ayırmaktadır: 1. Ekonomik suçlar: Yazar bu kategoriye, serserilik, dilencilik, hırsızlık ve benzeri suçlar, yağma, kazanç için adam öldürme, hileli iflâs, gıda maddelerinde hileler, zimmete para geçirmek, rüşvet ve irtikâp suçlarını sokmaktadır[4]. 2. Cinsel Suçlar: Bu kategoriye fuhuş, zina, ırza tecavüz ve tasaddî fiilleri girer. 3. Cebir ve şiddet suçları: Bu gruba adam öldürme ve müessir fiillerle, yeni doğan çocuğu öldürme suçları sokulmaktadır. 4. Siyasî suçlar: Bu gruba polikacıların ve devlet adamlarının suçları, hükümetçe, idareye ve memurlara karşı işlenen suçlar girer[5].

2)      Toplumun gösterdiği tepkinin niteliği ve şiddeti bakımından suçların tasnifi: Bu tasnife ait bir misali Sellin vermektedir: Sellin, sosyolojik bir görüşten hareketle tasnif bakımından toplum tarafından suça karşı gösterilen tepkinin şiddetini ölçü olarak ele almaktadır. Bu tepki ise kamu tarafından cezanın şiddeti ile birlikte olarak gösterildiğinden, ceza, tasnifin esasını vermelidir[6].

Sulhi Dönmezer’in suçların tasnifi konusunda görüşü şöyledir: “Kriminoloji, suçları, kendi maksadı bakımından ayrıca teorik tasniflere tâbi tutması gerekir[7]. Bu tasnifte, ölçü olarak, genellikle suçların işleniş süreci, işleniş şekilleri, nedensellik mekanizması, saikler esas olmalıdır; bu esas üzerinden yapılacak bir tasnif ile suçun önlenmesi bakımından pratik faydalar elde edilebilir[8].”

Türk Ceza Kanununa göre suç tasnifleri[9]:

(NOT: 01.03.1926 tarihinde kabul edilip, 03.03.1926 tarihinde Resmî Gazete’de yayınlanan 765 sayılı kanunun yerine; 26.09.2004 tarihinde kabul edilip, 12.10.2004 tarihinde Resmî Gazete’de yayınlanan 5237 sayılı kanun yürürlüğe girdiği için aşağıdaki Türk Ceza Kanuna göre yapılan tasnifler güncelliğini kaybetmişlerdir.)

            I.    Vatana ihanet suçları

a) Devletin şahsiyetine karşı suçlar

b) Devletin güçlerine karşı suçlar

c) Devletin ülkesi ve egemenliğine karşı suçlar

          II.    Hürriyete karşı suçlar

a) Siyasi haklara karşı suçlar

b) Kişi hürriyetinden yoksun kılma suçları

                                    i.     Tehdit

                                  ii.     Cebir

c) Konut dokunulmazlığına karşı suçlar

        III.    Devlet yönetimine karşı suçlar

a) Zimmet ve ihtilas

b) İrtikap

c) Rüşvet

       IV.    Adliyeye karşı işlenen suçlar

a) Kanunen yerine getirilmesi gereken bir hizmetten kaçınmak

b) Suç uydurma

c) İftira

d) Yalan yere yemin etme

e) Kendiliğinden hak alma

         V.    Kamu düzenine karşı suçlar

a) Suç işlemeye tahrik

                                    i.     Suç işlemeye doğrudan tahrik

                                  ii.     Suç işlemeye dolaylı tahrik

b) Suç işlemek için örgüt kurma

       VI.    Kamu güvenine karşı suçlar

a) Umumi sahtecilik

                                    i.     Resmi evrakta sahtecilik

ia. Evrakın aslında sahtekarlık

ib. Evrakın suretinde sahtekarlık

ic. Resmi işlemlerin belgelenmesinde sahtekarlık

id. Fikri sahtecilik

ie. Fertlerin resmi evrakta fikri sahteciliği

                                  ii.     Özel evrakta sahtecilik

b) Sahtecilik ile ilgili suçlar

                                    i.     Sahte evrak kullanma

                                  ii.     Evrakı yok etme

     VII.    Kamu esenliğine karşı suçlar

a) Uyuşturucu maddeler

                                    i.     Uyuşturucu madde elde etme suçları

ia. İmâl, ithal ve ihraç suçları

ib. Satma, alma, bulundurma suçları

                                  ii.     Uyuşturucu madde kullanma suçları

   VIII.    Genel ahlâka ve aile düzenine karşı işlenen suçlar

a) Irza geçmek, ırza tasaddi

                                    i.     Irza geçme

                                  ii.     Namusa tasaddi

                                iii.     Küçüklerle cinsel ilişki

                                 iv.     Evlenme vaadi ile kızlık bozma

                                   v.     Hayasızca hareketler

                                 vi.     Müstehcenlik

b) Kaçırmak, alıkoymak

                                    i.     Reşit olanın kaçırılması, alıkoyulması

                                  ii.     Reşit olmayanın kaçırılması, alıkoyulması

       IX.    Kişiye karşı suçlar

a) Kasıtlı adam öldürme

                                    i.     Meşru öldürmeler

                                  ii.     Rızalı öldürmeler

b) Kastı aşan adam öldürme

c) İntihara katılmak

d) Taksirli adam öldürme

e) Müessir fiil

                                    i.     Genel müessir fiil

                                  ii.     Kasıtlı müessir fiil

                                iii.     Taksirli müessir fiil

f)  Hakaret-sövme

g) Özel tahrik

h) Karşılıklı tahrik

i)  Kişiye karşı şiddet kullanılması

         X.    Mala karşı suçlar

a) Başkasının malına zarar verme

b) Dolandırıcılık

c) Emniyeti suistimal

d) Hırsızlık

                                    i.     Basit hırsızlık

                                  ii.     Mekan, zamandan gelen şiddet nedenleri

                                iii.     Kişiye bağlı şiddet nedenleri

e) Yağma

                                    i.     Menkul yağması

                                  ii.     Senet gaspı

                                iii.     Adam kaldırmak

 

Bir başka şekilde suç tasnifi yapacak olursak, şu şekilde yapabiliriz[10]:

            I.    Şiddet Suçları:

f)  Adam öldürme

g) Yağma

h) Müessir fiil

          II.    Cinsel Suçlar:

a) Çocuk ve gençlerin cinsel suistimali

b) Irza geçme

c) Teşhircilik (Exhibitionismus)

d) Ensest

e) Fuhuş

        III.    Mal Aleyhine İşlenen Suçlar:

a) Hırsızlık

b) Mala zarar verme

c) Dolandırıcılık

       IV.    Trafik Suçları:

         V.    Ekonomik Suçlar:

a) Kaçakçılık

                                iii.     Gümrük kaçakçılığı

                                 iv.     Organ ve doku kaçakçılığı

                                   v.     Kültür ve tabiat varlıkları kaçakçılığı

                                 vi.     İnsan kaçakçılığı

b) Sahtecilik

                                    i.     Kalpazanlık

                                  ii.     Evrakta sahtekarlık

                                iii.     Sahte fatura

                                 iv.     Fikir ve sanat eserleri, patent hakları ve marka taklitçiliği

c) Tefecilik

d) Beyaz yaka suçluluğu

e) Kamu alnında yapılan yolsuzluk (rüşvet)

       VI.    Çevre Suçları:

     VII.    Bilgisayar Suçları:

   VIII.    Alkol ve Uyuşturucu Suçları:

 

 

 

 

DİPNOTLAR:

 

 



[1] Sulhi Dönmezer, Kriminoloji, 8.bası, Beta, İstanbul, 1994, s.53

[2] W.A. Bonger, Criminality and Economic Conditions, 1916, s.36; Dönmezer, Kriminoloji, 1994, s.53

[3] Dönmezer, Kriminoloji, İstanbul, 1994, s.53

[4] Oysa ekonomik suçlar günümüzün suçluluğunda geniş ve çok önemli bir kategoriyi oluşturmaktadır.

[5] Siyasî suçlar için bk. Dünmezer-Erman, Nazarî ve Tatbikî Ceza Hukuku, c.III, 11.bası, İstanbul, 1994

[6] Thorsten Sellin, Culture Conflict and Crime, New York, 1938; Dönmezer, Kriminoloji, 1994, s.54

[7] Aksi fikir için bk. Hurwitz, Criminology, s.377; Dönmezer, Kriminoloji, 1994, s.54

[8] Dönmezer, Kriminoloji, 11.bası, İstanbul, 1994, s.54

[9] İçli, Kriminoloji, III bası, Ankara, 1999, s.5

[10] Timur Demirbaş’ın Kriminoloji kitabından istifade edilerek suçların tasnifi yapılmıştır. Demirbaş, Kriminoloji, Seçkin, Ankara, 2001, s.207 vd.

 

 

 

© www.kriminoloji.com 2002

Sitemize www.hukukcu.net ve www.hukukcu.org üzerinden de ulaşabilirsiniz.

 

Ana sayfa